Erkekler Jane Austen Okur mu?

İlk programımızda değindiğimiz ve ileriki günlerde de sıkça geri döneceğimiz konulardan biri kadın /erkek edebiyatı konusu. Bir romanı yazarın cinsiyetini bilmeden okusak, yazarın cinsiyetini tahmin edebilir miyiz? Kadınların yazdığı romanlar şu özelliklere sahiptir diye bir liste yapabilir miyiz? Bu tartışmaya en çarpıcı ve belki de en skandal yaratan örnek 1954 yılında basılan O'nun Hikâyesi isimli erotik roman. Zamanında  Türkçe'ye de çevrilmiş bu roman oldukça tartışma yaratmıştı. Şimdilerde çok okunan Ellinin Gri Tonları türündeki sulandırılmış (ve çoğu zaman kadın okuyucuyu aptal yerine koyan) erotik kitapların aksine, O'nun Hikâyesi Marquis de Sade'dan ilham almış, okuyucuyu cinsellik üzerine düşündüren bir romandı. Romanı asıl tartışma konusu yapan içeriğinden öte onu bir kadının yazmış olmasıydı. Yazar romanı basarken kendi adını kullanmayıp takma bir isim kullanmıştı; bu da eleştirmenlerin bu romanı ancak bir erkeğin yazmış olabileceğini iddia etmelerine yol açmıştı.

Peki ya günümüzde erkekler Jane Austen, Ursula K. Le Guin, veya daha popüler J. K. Rowling, Anne Rice gibi yazarları okuyor mu? Bunun cevabı elbette evet! Bu yazarlar sırf kadınlar tarafından okunsalar herhalde bu kadar çok satamazlar. Okuyucu toplumsal cinsiyetine göre mi roman karakterleriyle özdeşleşiyor? Büyük ihtimalle hayır. Uğultulu Tepeleri okurken Heathcliff'le özdeşleşen kadınlar olabileceği gibi romandaki insan olmayan karakterlerle de (Philip K. Dick'in androidleri, Kafka'nın maymunları veya hamamböcekleri) kolaylıkla özdeşleşebiliyoruz. Yine de bu konunun hâlâ bir tartışma olması bize kadınların edebiyatta geldikleri (ve gelemedikleri) noktayı göstermesi açısından önemli. Konuyla ilgili olarak, Slate dergisinde yayınlanmış ve yeter artık erkekler kadın yazar okumuyor demeyin diyen makaleyi (Stop Saying That Men Don't Read Women) ve onun cevap olarak The Atlantic'te yine aynı fikirleri  savunan ve elbette erkekler de Jane Austen okuyor bir makaleyi (Men Read Jane Austen, Stephenie Meyer, and Ursula K. Le Guin) okuyabilirsiniz.